پس از پنج سال حضور نظامی در سوریه برای حفظ رژیم بشار اسد، روسیه تصمیم گرفته است هرچه زودتر په این جنگ پایان دهد.
گام اول کرملین برای بستن پرونده حضور نظامی در سوریه و قدم گذاشتن به مرحله بازسازی سیاسی و اقتصادی، بیرون راندن سپاه قدس بازوی خارجی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، زینبیون، فاطمیون، حزب‌الله لبنان و دیگر نیروهای مسلح تحت حمایت جمهوری اسلامی است. برای تحقق این هدف اتحاد نانوشته‌ای بین روسیه، آمریکا، اسرائیل و ترکیه شکل گرفته است.
یوسی ملمان تحلیلگر نظامی روزنامه هارتص اسرائیل به کیهان لندن می‌گوید «با وجود اینکه روس‌ها سوریه را به موشک‌های دفاعی اس۳۰۰ مجهز کرده‌اند، ولی به آنها اجازه استفاده از این سلاح را به چند دلیل نمی‌دهند.» یکی از دلایل این تصمیم مسکو به گفته‌ی این تحلیلگر اسرائیلی «واهمه از این است که عدم استفاده درست از این سلاح و عدم اصابت آن به اهداف مورد نظر، تبلیغی منفی باشد که بر فروش این موشک‌ها به دیگر کشورها تاثیر بگذارد.» این تحلیلگر اسرائیلی ولی به دلیل مهم دیگری نیز اشاره می‌کند: «روسیه از حملات هوایی اسرائیل به مواضع تحت کنترل جمهوری اسلامی و نیروهای وابسته به این کشور خوشنود است و به هیج وجه نمی‌خواهد مانع آن شود.» پوسی ملمان توان موشک‌هایی که سوریه، جمهوری اسلامی و حزب‌الله لبنان به سمت اسرائیل شلیک می‌کنند را نیز ناچیز می‌داند: «در این سال‌ها این ارتش سوریه و متحدان ایرانی‌اش بیش از ۷۰۰ موشک به سمت اسرائیل شلیک کرده‌اند که خسارات بسیار اندکی به این کشور وارد آورده‌اند.»
اتحاد نانوشته علیه جمهوری اسلامی
جیمز فرانکلین جفری نماینده ویژه آمریکا در ائتلاف بین‌المللی علیه داعش، در گفتگویی با رسانه‌ها در واشنگتن می‌گوید «ما با تمام امکانات و از هر طریقی از حملات هوایی اسرائیل در سوریه حمایت می‌کنیم». این دیپلمات آمریکایی معتقد است که «روس‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که بشار اسد و اطرافیانش، جمعی قاتل و جنایتکار و مشکل اصلی برای یافتن هر راه حلی برای خروج از بحران سوریه هستند؛ نه غرب و نه کشورهای عربی حاضر به معامله با رژیم حاکم بر دمشق نیستند. در حقیقت رژیم بشار اسد به باری اضافی برای روسیه تیدیل شده که ناچار است خود را از شرّ آن راحت کند تا خودش در باتلاق سوریه غرق نشود».
تلاش روسیه برای جدا کردن حساب خود از رژیم بشار اسد و جمهوری اسلامی چند سال پیش با به میان کشیدن پای ترکیه به مذاکرات آستانه برای پایان دادن به بحران سوریه آغاز شد. ترکیه حامی اصلی بخشی از مخالفان اسد و خواهان برکناری «قصاب دمشق» است. جمهوری اسلامی، برخلاف ترکیه، ماندن بشار اسد در حکومت را بارها «خط قرمز» خود اعلام کرده است. مسکو که تا کنون رسما در این مسئله ژست بی‌طرفی به خود می‌گرفت، امروز واضح اعلام می‌کند که عمر حکومت بشار اسد به پایان رسیده است. البته روسیه خواهان برکناری بشار اسد با یک کودتا و یا با استفاده از خشونت نیست. هدف روس‌ها تضعیف حکومت کنونی تا زمان برگزاری انتخابات آینده ریاست جمهوری در سوریه است. انتخاباتی که قرار است در سال ۲۰۲۱ برگزار شود.
حملات رسانه‌های روسیه به بشار اسد
خبرگزاری فدرال روسیه FNA در سری مقالاتی رژیم بشار اسد را مورد انتقاد شدید قرار داده است. در یکی از این مقالات با عنوان «فساد بدتر از تروریسم است» آمده است که حمایت داخلی از بشار اسد در ماه‌های اخیر به شدت کاهش یافته و اگر امروز انتخابات برگزار شود او حداکثر ۳۲ درصد رای خواهد آورد. به عبارت دیگر، در این گزارش به نوعی پایان حکومت بشار است اعلام می‌شود. پایانی «آبرومندانه» که مسکو تلاش دارد آن را «دمکراتیک» نیز جا بزند. البته این خبرگزاری تنها رسانه‌ای نیست که در هفته‌های اخیر علیه حکومت بشار اسد کارزاری به راه انداخته است. از خبرگزاری دولتی تاس تا شورای امور بین‌المللی روسیه (نهاد تحقیقاتی وابسته به وزارت خارجه) حکومت بشار اسد را نشانه گرفته‌اند.
جیمز فرانکلین جفری در دیدار رسانه‌ای واشنگتن چندین بار تاکید کرد که هدف آمریکا بیرون راندن روسیه ار سوریه نیست. او از جمله اعلام کرد «کلیه کشورهایی که پس از سال ۲۰۱۱ به سوریه نیروهای نظامی اعزام کرده‌اند چون ایران، آمریکا و ترکیه باید این کشور را ترک کنند.» این دیپلمات آمریکایی برای اینکه شبهه‌ای در صحبت‌هایش باقی نماند، اضافه کرد: «روسیه بیش از ۳۰ سال است که حضور نظامی در سوریه دارد، اگرچه ما معتقدیم که این حضور برای کل خاورمیانه و حتا خود روسیه، مشکل‌ساز است، ولی سیاست آمریکا تلاش برای کاهش نفوذ مسکو در سوریه نیست».
تداوم حملات اسرائیل به مواضع جمهوری اسلامی در سوریه
مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا در اولین سفرش به خارج پس از شیوع ویروس کُرونا به اورشلیم رفت تا با بنیامین نتانیاهو نخست وزیر و بنی گانتز رهبر اپوزیسیون و رئیس کنونی کنست (پارلمان اسرائیل) که پس از ۱۸ ماه مسئولیت نتانیاهو را برعهده خواهد گرفت، دیدار کند. در هر دو دیدار پرونده جمهوری اسلامی نیز در کنار پرونده‌ی خاک‌خورده‌ی صلح با فلسطینی‌ها، روی میز قرار داشت. حضور جمهوری اسلامی و حزب‌الله در سوریه، بدون شک در صدر این گفتگوها بوده است. حضور جمهوری اسلامی و شبه‌نظامیان تحت حمایت نیروی قدس در همسایگی اسرائیل، امری غیرقابل پذیرش برای دولت این کشور است و چنانکه نفتالی بنت وزیر دفاع اسرائیل اخیرا بر آن تاکید داشت، این کشور به حملات هوایی خود تا خروج جمهوری اسلامی از سوریه ادامه خواهد داد.
در این میان، منابع سوری به چندین درگیری در یک سال گذشته بین نیروهای بومی تحت حمایت روسیه و شبه‌نظامیان هوادار جمهوری اسلامی اشاره می‌کنند. گروه شبه‌نظامی علویان منطقه قرداهه (محل تولد حافط اسد) که توسط نیروی قدس تشکیل شده و توسط آن مسلح و حمایت می‌شود تا کنون بارها با شبه‌نظامیان سوری تحت حمایت روسیه درگیر شده‌اند. چهارمین واحد زرهی ارتش سوریه، به فرماندهی ماهر اسد، برادر جوان‌تر بشار، نیز که عمدتا از علوی‌ها تشکیل شده است و از جمله در منطقه مرزی البوکمال در کنار نیروهای قدس حضور دارد، بارها و بارها با روسیه برای کنترل بندر لاذقیه، مهم‌ترین بندر سوری در مدیترانه، درگیر شده است. اهمیت این بندر برای ماهر اسد و حزب‌الله لبنان، به گفته‌ی نهادهای امنیتی اروپایی، به دلیل ارسال مواد مخدر چون هروئین و قرص‌های روانگردان به کشورهای عربی و اروپایی است. اخیرا در یونان کشتی‌ای که از این بندر با خدمه لبنانی و سوری بارگیری کرده بود، توقیف شد و مورد بازرسی قرار گرفت. پلیس گمرکی یونان بیش از پنج تن مواد مخدر شیمیایی به ارزش ۶۶۰ میلیون دلار از این کشتی کشف کرد.
جمهوری اسلامی در باتلاق سوریه
در شرایط کنونی با توجه به همسویی روسیه، ترکیه، آمریکا و اسرائیل در جهت پایان دادن جنگ در سوریه و برکناری بشار اسد، جمهوری اسلامی در موقعیت بسیار حساسی قرار گرفته است. تنگنای سیاسی ناشی از اتحاد نانوشته روسیه با آمریکا و متحدین‌اش و همچنین تداوم حملات نظامی اسرائیل که هفته به هفته افزایش پیدا می‌کند، جمهوری اسلامی را بر سر یک دوراهی سرنوشت‌ساز قرار داده که از بخت بدش، هر دو سوی آن باخت است.
اگر جمهوری اسلامی به حضور نظامی خود در سوریه ادامه دهد، هر هفته باید شماری از نیروهای خود و خارجی‌های تحت حمایت‌اش را که به این کشور فرستاده است در تابوت به خانه بازگرداند و مبالغ هنگفتی را صرف تهیه و ارسال تسلیحاتی کند که در حملات جنگنده‌های اسرائیلی نابود شده و می‌شوند. آنهم در شرایط کنونی که جمهوری اسلامی به شدت دچار تنگنای مالی است.
راه دیگری که جمهوری اسلامی در مقابل دارد خروج مفتضحانه از سوریه است. در این حالت کل سیاست منطقه‌ای جمهوری اسلامی که ادعای «محور مقاومت» در مرکز آن قرار دارد و مبتنی بر ماجراجویی‌های نظامی و حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی و تروریستی است، فرو می‌پاشد.
در هر دو حالت، سوریه باتلاقی است که دیر یا زود جمهوری اسلامی را خواهد بلعید.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر