همایون مجد – مخالفت با حجاب اجباری در ایران بیش از هر زمان دیگری شدت گرفته و جلوه‌ها و نمادهای این فرایند در شکل‌هاى گوناگون ظاهر مى‌شود. هر روز گزارشی درباره افزایش شمار زنان و دخترانی که کشف ججاب کرده‌اند منتشر می‌شود.
با این حال، چنین مى‌نماید که مسئولان منتصب یا خودگماشته این جلوه‌ها را نمى‌بینند و در عمل و گفتار بر طبل نادیده گرفتن خواست بخش بزرگى از مردم ایران مى‌کوبند. جدیدترین آنها شخصى به نام «محمد رضا وثوق نیا» است با عنوان مقامى «مدیرعامل سازمان تاکسیرانى شهردارى قزوین» که از «ممنوعیت ارائه خدمات به افراد بى‌حجاب در ناوگان تاکسیرانى شهر » خبر داده است.
به گزارش ایرنا، او گفت «با توجه به اینکه رعایت حکم حجاب واجب و مطابق قانون، کشف حجاب در انظار عمومى به ویژه تاکسى به عنوان یک وسیله نقلیه عمومى ممنوع است، به تاکسیرانان ابلاغ شده در راستاى رعایت تکالیف شرعى و حدود الهى از سوار کردن افراد بى‌حجاب خوددارى کنند.»
این نخستین بار نیست که مسئولى با نادیده گرفتن تمام معیارهاى قانونى، حقوقى، اخلاقى و انسانى چنین تصمیمى مى‌گیرد، پیش از او بسیارى دیگر، از طلاب و کارمندان عادى و دون‌پایه گرفته تا آیت‌الله‌ها و مقامات بلندپایه، مرتکب عمل مشابهى شده‌اند. زشتى کار آنها و شدت عملى که در برخورد با «هنجارشکنان» نشان داده‌اند گاه چنان بوده که صدای «خودی»ها را هم در آورده است.
روزنامه «جوان» نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و جریان اصولگرا نوشت: «یک زمانی سختگیری‌های بیش از اندازه و بی‌مورد درباره حجاب به خرج دادیم. به عنوان مثال اگر یک دختر دانش‌آموز جوراب سفید می‌پوشید از مدرسه اخراج می‌شد. یا مثلاً تأکید می‌شد که مانتوها از رنگ‌های تیره باشد. این رفتارها، تعادل را بهم زد و حالت بغض در جامعه ایجاد کرد. این رفتارها در حالی بود که اتفاقاً در دین ما بسیار تأکید به پوشیدن لباس روشن شده است؛ بنابراین ما در مسئله پوشش از نگاه‌های افراطی و تفریطی باید دوری کنیم. البته این مسئله تا حدود زیادی حل شده، اما کاش اصلاً اتفاق نمی‌افتاد.»
«جوان» ادامه می‌دهد «نکته بعدی بالا بودن هزینه پوشش و البسه اسلامی است. ملزومات حجاب در حال حاضر به شدت بالا است و در مقابل لباس‌های هنجارشکن ارزان هستند. قیمت البسه اسلامی مناسب با درآمد مردم نیست. باید البسه اسلامی از سوی دولت حمایت شود.»
«جوان» همچنین می‌نویسد «ما دچار فقدان شادی در جامعه هستیم. متأسفانه برنامه و راهبرد مشخصی برای ایجاد شادی در جامعه نداریم. محتواهای شاد در رسانه‌ها کم داریم و همین امر باعث جذب مردم به رسانه‌های خارجی شده است. بخش‌های زیادی از جامعه گرایش به محتوای غم‌انگیز دارند. در حوزه شاد کردن و شاد بودن مدارس و فضای سریال‌ها و فیلم‌ها اصحاب فرهنگ باید تلاش کنند.»
«جوان» در پایان نتیجه می‌گیرد: «نکته آخر اینکه مشکلات اقتصادی در بخشی از بدحجابی‌ها مؤثر است و درواقع نارضایتی در دیگر حوزه‌ها خود را در قالب لجبازی در این حوزه نشان می‌دهد که با کاهش مشکلات اقتصادی این لجبازی‌ها هم کم خواهد شد.»
اما با ادامه پلمب محل کسب و کار مردم از جمله رستوران‌ها و داروخانه‌ها به بهانه عدم رعایت حجاب، بنا به اظهار نظر کارشناسان، بر مشکلات اقتصادی افزوده نیز خواهد شد.
پرسش این است که طرفداران پوشش اختیاری، در حالی که حکومت با دم و دستگاه کشوری و لشکری فربه، تمام امکانات مالی، تشکیلاتی، تجهیزاتی و انسانی خود را برای تحمیل حجاب اجباری به کار گرفته است، تا چه زمانی قادر خواهند بود به ایستادگی، و به قول برخی مسئولان «لجبازی»، ادامه دهند چه برسد به اینکه حکومت بخواهد روی پشتیبانی آنها حساب باز کند!
در این میان اظهار نظر کارشناسان درباره چند و چون مسئله حجاب اجباری و پوشش اختیاری به عنوان حق اولیه انسان ادامه دارد.
یک جامعه‌شناس با بیان این نظر که دولت در مقوله حجاب اشتباهات گذشته را تکرار مى‌کند مى‌گوید باید «مدیریت دوقطبى ایجاد شده درباره حجاب را به جامعه سپرد، نظام سیاسى توان حل آنرا ندارد.»
به گزارش «خبر آنلاین»، محمدرضا جوادى یگانه در حساب توئیترى‌اش مى‌نویسد «دولت در حال تکرار اشتباهات سال گذشته در مورد حجاب است، با این تفاوت که مردم به خاطر تورم بالا ناراضی‌تر شده‌اند، معترضین تجربه یک جنبش گسترده را دارند و ده‌ها هزار جوان زندان را تجربه کرده‌اند.»
«اقتصاد نیوز» نظر امان‌الله قرائى مقدم جامعه‌شناس و آسیب‌شناس اجتماعى را چنین نقل کرده است: «زنان ایرانى دنبال برهنگى نیستند. ذات دختران و زنان ایرانى با حجاب عجین شده، حتى روزگارانى که حجاب نبود از عکس‌ها و نقاشى‌هاى روى دیوار چنین برمى‌آید که زنان ایرانى همیشه حجاب داشتند، الان هم اگر حجاب اجبارى نباشد، آنها لخت بیرون نمى‌آیند، چه بسا حجاب را بهتر رعایت مى‌کنند.»
با اینهمه، شمارى از روحانیان و مسئولان حکومتى، حجاب را «خط قرمز» توصیف کرده و کسانى را که بخواهند از آن عبور کنند به مجازات‌هاى گوناگون تهدید کرده و مقررات تازه جدیدی هم وضع کرده‌اند.
وبسایت خبرى «رویداد ٢۴» به نقل از ابوالفضل اقبالى جامعه‌شناس و پژوهشگر مى‌نویسد براى بسیارى از مردم «خطوط قرمز» فرق مى‌کند. وی مى‌افزاید «سال‌هاست که حجاب به یکى از اصلى‌ترین سوژه‌هاى ایجاد شکاف تبدیل شده در حالى که حجاب براى حدود ٨٠ درصد جامعه یک ابزار یا مسئله سیاسى نیست، یک رفتار فردى است.»
ابوالفضل اقبالى بر این نظر است که حجاب «یک ساحت سیاسى و یک ساحت فردى» دارد و در ادامه می‌افزاید «ما در جامعه این دوقطبى را میان کسانى که حجاب یک مسئله ایدئولوژیک براى آنهاست بارها دیده‌ایم… اما حدود ٧٠ تا ٨٠ درصد از مردم هم میان این دو طیف وجود دارند که حجاب براى آنها اصلا ابزار سیاسى و رفتار ایدئولوژیک محسوب نمى‌شود.»
با این حال، آنچه در حال حاضر در سطح جامعه دیده می‌شود این است که مجموعه حاکمیت بر حجاب و اجبارى بودن آن به عنوان یک «خط قرمز» تاکید دارد و عبور از آنرا در هر شکل و محتوائى قبول نمی‌کند اما جامعه راه خود را می‌رود و حضور زنان بدون حجاب اجباری و با پوشش اختیاری بیش از پیش هم مورد حمایت مردان و هم زنانی قرار می‌گیرد که حجاب مورد نظر حکومت را بر اساس عقاید خود رعایت می‌کنند.
باید منتظر بود و دید که کار رویاروئى حکومت و نیروهای مزاحم و سرکوبگرش با طرفداران پوشش اختیارى و جامعه‌ای که اساسا با تحمیلات ضدانسانی و معیارهای قرون وسطایی جمهوری اسلامی همخوانی ندارد به کجا خواهد کشید.
